legalizacja czy wzorcowanie
LEGALIZACJA
Prawnej kontroli metrologicznej (legalizacji) podlegają przyrządy pomiarowe (także wagi) które mogą być stosowane:
- w ochronie zdrowia, życia i środowiska,
- w ochronie bezpieczeństwa i porządku publicznego,
- w ochronie praw konsumenta,
- przy pobieraniu opłat, podatków i innych należności budżetowych oraz ustalaniu upustów, kar umownych, wynagrodzeń i odszkodowań, a także przy pobieraniu i ustalaniu podobnych należności i świadczeń,
- przy dokonywaniu kontroli celnej,
- w obrocie handlowym
Usługa ta świadczona jest przez Obwodowe lub Okręgowe Urzędy Miar działające na terenie naszego kraju.
W większości wypadków gdy dana waga przeznaczona do legalizacji, ze względu na instalację lub rozmiar, nie może być sprawdzona w Urzędzie, zgłaszający do legalizacji zobowiązany jest zapewnić wzorce masy, środki transportu i inne wyposażenie niezbedne dla realizacji legalizacji.W naszym kraju istnieje szereg wypożyczalni wzorców masy, które są autoryzowane przez Głównego Urzędu Miar.
Po wykonanej legalizacji zgłaszający (użytkownik) otrzymuje świadectwo legalizacji, w którym na pierwszej stronie określona jest decyzja o spełnieniu wymagań opublikowanych w właściwym Rozporządzeniu Ministra Gospodarki . W świadectwie legalizacji nie znajdziemy informacji (tabeli) o stwierdzonych (wyznaczonych) błędach i niepewności wyznaczenia tych błędów w zakresie pomiarowym przyrządów.
WZORCOWANIE
Wzorcowanie polega na określeniu różnicy pomiędzy wartością wzorco jednostki miary, a wskazaniem przyrządu wzorcowanego.
Pozwala nam uzyskać odpowiedź na pytanie jak dokładna jest waga lub inny przyrząd podawany kontroli ?
Wynikiem wzorcowania jest wyznaczenie błędu i niepewności wagi lub innego przyrządu, które zamieszcza się w w stosownym świadectwie wzorcowania. Błąd jest różnicą pomiędzy wartością masy wzorca i wskazaniem wagi. Niepewność określa się jako granice rozrzutu wyznaczonego błędu pomiaru.
Wzorcowanie służy nam do oceny stanu metrologicznego i przydatności w użytkowaniu wagi lub innego przyrządu.
Bezpośrednią przyczyną stosowania wzorcowania, są między innymi wymagania systemów zarządzania takich jak ISO, oraz wymagania prawne.
Norma PN-EN ISO 9001 luty 2009, mówi, że:
7.6 Tam, gdzie niezbędne jest zapewnienie wiarygodnych wyników, wyposażenie pomiarowe należy wzorcować i/lub sprawdzać w ustalonych odstępach czasu lub przed użyciem w odniesieniu do wzorców jednostek miary powiązanych z międzynarodowymi lub państwowymi wzorcami jednostek miary.
Wzorcowanie może wykonać zarówno laboratorium nieakredytowane jak i posiadające akredytację. W każdym z tych przypadków należy zaznaczyć, iż laboratorium wzorcujące powinno posiadać wdrożony system zarządzania według normy PN-EN ISO/IEC 17025, a wykwalifikowany personel laboratorium powinnien, przy realizacji procedury wzorocowania przyrządu, przestrzegać ściśle procedur zawartych w zatwierdzonych procedurach systemu zarządzania. Personel powinien również nadzorować warunki środowiskowe podczas wykonywania wzorcowań, takie jak temperatura, wilgotność, ciśnienie.
Po wzorcowaniu laboratorium powinno wystawić stosowne świadectwo wzorcowania zawierające tabele błędów wskazań i niepewności pomiaru (oszacowanej zgodnie z EA-4/02) oraz potwierdzeniem zachowania spójności pomiarowej w zakresie pomiarowym lub danym punkcie pomiarowym przyrządu.
